Epitafia i płyty nagrobne

Kościół p.w. św. Mikołaja

Parafia Świętego Mikołaja w Raculi - parafia rzymsko-katolicka w dzielnicy Zielonej Góry - Raculi, należąca do dekanatu Zielona Góra - Podwyższenia Krzyża Świętego diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej w Polsce, erygowana 24 maja 1960 roku przez bpa Wilhelma Plutę. Parafię Racula wymienia się już w 1376 r. Około roku 1525 kościół przejmują protestanci. Po pokoju westfalskim w 1654 r. ponownie powrócił do katolików. Do 1837 r. Racula była samodzielną parafią, potem stała się filią parafii św. Jadwigi w Zielonej Górze. Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja, romański, zbudowany z kamienia polnego i cegły, poświęcony 1945 r. W XVIII wieku przeprowadzony został remont, w trakcie którego zamurowano gotyckie okna oraz portal. Okna zostały odkryte dopiero podczas renowacji w 2006 roku. Prezbiterium: ołtarz główny drewniany z obrazem Patrona parafii św. Mikołaja, dodatkowo dwie figury NMP i św. Józefa. W XVIII wieku obok kościoła stanęła wysoka drewniana dzwonnica przykryta dachem namiotowym.

Tekst pochodzi z portalu Wratislaviae Amici

Kościół parafialny pw. św. Mikołaja, został zbudowany na przełomie XIV-XV wieku w stylu gotyckim. Założony na planie prostokąta ma wydzielone prezbiterium. Obiekt murowany jest z kamienia polnego z użyciem cegły. W II poł. XVIII wieku został gruntownie przebudowany, w wyniku czego otrzymał nowe wyposażenie wnętrz oraz strop i dach. Kościół w Raculi był w latach 1525-1654 we władaniu miejscowych protestantów, którzy uczynili z niego swój zbór. Od 1833 roku do 1945 był kościołem filialnym parafii pw. św. Jadwigi w Zielonej Górze. Świątynia jest ogrodzona kamiennym murem, w obrębie którego znajdował się stary cmentarz katolicki.
Dzwonnica; została wybudowana w drugiej połowie XVIII wieku na miejscu starej walącej się wieży przykościelnej pochodzącej z XV wieku. Obiekt założony na planie kwadratu, drewniany o konstrukcji słupowej. Na wieży wiszą 3 stare dzwony, które nie pochodzą z Raculi. Największy dzwon został przywieziony w II poł. XVIII wieku z Leśniowa Wielkiego, średni z zawalonego kościoła w Drzonkowie i najmniejszy z Milska

Tekst pochodzi z portalu Wikipedia.

Epitafium Heleny von Prittwitz † 1750

Barokowe epitafium Heleny Margarethy von Prittwitz zd. von Dyhern, żony Gustava Christiana von Prittwitz, urodzonej 20 stycznia 1701 roku a zmarłej 15 września 1750 roku.

Dem Vollkommensten Epem=
vel der Gottseeligkeit Dem aechten
Muster aller Tugenden, dem Wahren
vorbild des Glaubens der hier in Gott
Ruhenden Hoch wohlgebohrnen Frau Frau
Helenen Margarethen v: Prittwitz geboren
Baronesse v: Dyhern aus dem Hause Ober:
hertzogswalde Woselbst Sie Ao 1701 d: 20. Janua:
Gebohren Allhier Zu Lawalde aber d: 15. September
1750 in dem Herrn Seelig entschlaffen Widmet
dieses denckmaal der Ehre und Liebe der
Hochseelig Verstorben treuer Gemahl
Gaustav Christian von Prittwitz
Land Rath des Grünbergö:
Creyses.

Epitafium Johanna von Unruh † 1697

Barokowe epitafium Johanna Friedricha von Unruh, urodzonego 26 czerwca 1646 roku a zmarłego 14 października 1697 roku. W 1681 roku ożenił się z Mariane von Falckenhan, z którą miał dziesięcioro dzieci. Po stronie ojczystej znajdują się herby rodzin von Unruh i von Braun a po stronie macierzystej rodzin von Braun oraz von Biber.
Po jego śmierci w 1721 roku majątek został sprzedany. Zakupił go Johann Sigmund von Rothenburg z Lasek Odrzańskich.

Stehe hier stille
mein wanderern ruhe denn
Hier haft nach viel über stande=
ner Unruhe seine endlicher ruhe gefinde
der
Wey. Tit. He. Johann Friedrich v. Unruhe
Erbherr auf Lawalde Drencke und Groß bocke
welcher
Ao 1646 den 26 Juni zum ersten die Unruhe dieser
Welt erblicket und Nach dehme Er in die 15 Jahr bey er
wachsenen Jahren die Krieges Unruhe im, Reiche
Franckreich Spannien Holland und Denne Marck
wohl empfünden.
Sich Ao 1681 Zur Ruhe und in den Hey Ehe
standbegeben Mit der Wohl gebohren treu.
Marianae gebo von Falckenhan auf dem
hausse Conrathswald und darinnen 10 angeneh=
me Kinder erzeuget durch eine schmertz haffe
Kranckheit auf ein Unruhiges Lagers
Ja endlich
Ao 1697 d. 14. Oct. im 51-tem Jahr seines Alters in diese
Brufst Zu Ewiger Ruhe gelebet worden
Der Cörper ruhet hier in diesen frischen Sand
und wird von Besuhandbewahret und bedecket
Die Seele ruht Zugleich in Gottes
Lieber Hand
Alwo Vielausend Luse
und ewiges Leben
Hochwecket

Krótki opis pobytu rodziny von Unruh w Raculi:
Osada pod rządami von Unruhów rozwijała się pomyślnie, skoro w 1448 roku książę głogowski Henryk IX wydał w Kożuchowie dokument zatwierdzający Ludwiga von Unruha jako „pana na Raculi”. Wieś według przekazów niemieckich jako jedna z pierwszych w powiecie przeszła na wyznanie luterańskie. Panowie wsi Nickol i Hans von Unruhowie, inspirowani przez proboszcza św. Jadwigi Pawła Lemberga, znanego ze swoich reformatorskich poglądów, przyjęli nową wiarę już w 1525 roku. Osada musiała być wówczas mocno zaangażowana w nowy ruch religijny, skoro utworzono w niej samodzielną parafię ewangelicką, przejmując na ten cel kościół katolicki. Racula była wówczas średnio zamożną osadą w rejonie Zielonej Góry. Świadczy o tym fakt, że w 1549 roku była zobowiązana świadczyć tylko dwie konne dniówki na rzecz miasta. Dopiero w XVII wieku rodzina von Unruh stała się bardzo majętna, co odbiło się korzystnie na Raculi.
W okresie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) wieś była kilkukrotnie łupiona przez maszerujące wojska. Szczególnie krwawe walki miały miejsce w listopadzie 1641 roku, kiedy to Austriacy wyparli broniących się w Raculi Szwedów. W czasie wojny Racula nie posiadała luterańskiego duszpasterza, w związku z czym nabożeństwa odprawiał znany zielonogórski pastor Scultetus. Po wojnie katolicy śląscy poparci przez cesarza upomnieli się o swoje świątynie. Protestantów była jednak zdecydowana większość na tych terenach i dopiero specjalny rozkaz cesarski zmusił ich do oddania świątyń katolikom. Gdy mieszkańcy Raculi nie podporządkowali się w 1651 roku temu zarządzeniu podobnie jak luteranie innych wsi, wówczas specjalna komisja 5 marca 1654 roku oficjalnie przekazała świątynię katolikom. Po spisaniu protokołu, który musieli podpisać dziedzice wsi, komisja ruszyła w dalszą drogę, aby w następnym dniu przejąć kościół w Ochli.
Świątynia w Raculi, która za patrona miała biskupa Mikołaja, nie była w najlepszej kondycji. Przeciekał gontowy dach, co było przyczyną zniszczeń we wnętrzu budynku. Drewniane wyposażenie kościoła było bardzo skromne. Obok świątyni zlokalizowany był cmentarz oraz drewniana wieża z trzema dzwonami. Całość była ogrodzona kamiennym murem. Po przejęciu od protestantów kościoła włączono go do parafii katolickiej pw św. Jadwigi. Jak podaje protokół kontroli diecezjalnej z 1705 roku, we wsi mieszkali Polacy i Niemcy. Niemal wszyscy trwali przy protestantyzmie. Nabożeństwa z powodu braku wiernych odprawiał wikary z Zielonej Góry co trzecią niedzielę na przemian z Drzonkowem i Nowym Kisielinem. Probostwo wiejskie było zrujnowane, a w kościele brakowało szat liturgicznych, olei i tabernakulum, które przywożono z Zielonej Góry. Przy świątyni działała szkoła katolicka, którą prowadził nauczyciel Franciszek Hartman, jednakże luteranie nie chcieli posyłać do niej dzieci. Protestanccy mieszkańcy Raculi woleli chodzić na nabożeństwa w swoim obrządku poza granicę Śląska niż stać się ponownie katolikami. Taki stan rzeczy akceptowali panowie wsi, którzy byli wielkimi zwolennikami Lutra.
Rodzina von Unruh zaczęła przeżywać w XVII wieku swoje lata prosperity. Znaczenie rodziny wzrosło za czasów Georga Ottona von Unruha, który ukończył uniwersytety we Frankfurcie i Wittemberdze. Po powrocie do rodzinnej Raculi został mianowany poborcą podatkowym okręgu zielonogórskiego. Ta ważna wówczas funkcja zapewne przyczyniła się do tego, że Georg Otton kupił w 1608 roku jedną, a w 1654 roku drugą część Zatonia. Tuż przed śmiercią w 1660 roku nabył Dolną Ochlę, Słone i Droszków. Olbrzymi majątek zarządzany z Raculi podzielili między siebie jego trzej synowie. Według umów z 1661 i 1681 roku najstarszy z braci Balthasar odziedziczył Zatonie, drugi Otton Ochlę, natomiast najmłodszy Johann Fryderyk otrzymał gniazdo rodowe Raculę. Jak majętną rodziną byli Unruhowie niech świadczy fakt, że Otton i Balthasar wybudowali w Górnej Ochli i Zatoniu swoje reprezentacyjne rodowe siedziby. Potęga tej familii nie trwała jednak zbyt długo, gdyż sprzedała ona w latach 1711-1722 zadłużone dobra w Ochli i Zatoniu, pozostawiając sobie tylko Raculę i folwark w Drzonkowie. Wieś w I poł. XVIII wieku przestała się rozwijać, podupadał też majątek, który rodzina von Unruh zdecydowała się sprzedać w 1728 roku. Dobra w Raculi nabył wówczas Johann Sigmund von Rothenburg z Lasek Odrzańskich. Kolejnym właścicielem majątku i należącej do niego części Drzonkowa był w 1743 roku Gustav Christian von Prittwitz, który w latach 1754-1757 pełnił funkcję starosty powiatu zielonogórskiego.

Tekst pochodzi z portalu Wikipedia.

Epitafium barokowe

Barokowe epitafium wmurowane w ścianę kościoła, poświęcone wielu osobom. Jednakże ze względu na dość duże zniszczenie inskrypcji, spowodowanej korozją, niemożliwe do dokładnego odczytania nazwisk.

Kaplica cmentarna

Kaplica cmentarna, nowa, murowana.

Pamiątkowe tablice

Pamiątkowe tablice w dwóch językach: polskim i niemieckim, na których umieszczono następujący tekst: Dla uczczenia pamięci zmarłych w swojej ojczyźnie do 1945 roku. Żyjmy w pokoju.
Pomiędzy tablicami umieszczonymi na postumentach znajduje się ogromny kamień z grobowca rodziny Roberta Richtera.